Cenne zabytki Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego
ŚRODOWISKO KULTUROWE
O dużej atrakcyjności Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego decydują nie tylko walory przyrodnicze, ale i cenne zabytki architektury – zwłaszcza sakralnej i dworsko-pałacowej. Piękno Pogórza Strzyżowskiego i Dynowskiego tkwi w harmonii naturalnych i kulturowych elementów krajobrazu.
Turysta znajdzie na terenie Parku i w jego najbliższym sąsiedztwie wiele pięknych motywów, a w tym: rozplanowane i zabudowane tradycyjnie małe miasta z rynkami, wsie ze starymi zagrodami, wysoko położone przysiółki i samotne gospodarstwa, a przy nich kapliczki i krzyże przydrożne, cmentarze otoczone starodrzewem, mogiły wojenne, murowane i drewniane kościoły oraz cerkwie, dwory i folwarki, młyny i folusze oraz ślady średniowiecznych grodzisk.
Wybrane zabytki
Kościoły, kaplice, cmentarze:
- Łączki Jagiellońskie – murowany kościół z 1756 r., rozbudowany w XIX w.,
- Gogołów – drewniany kościół z 1672 r. z murowaną dzwonnicą obok kościoła z IXX w.,
- Frysztak – murowany kościół z 1927 r.,
- Lutcza – drewniany kościół z XV-XVII w., odbudowany po pożarze w XVIII w.,
- Kozłówek – murowany kościół z 1877 r.
- Kaplica Denkerów na cmentarzu w Gogołowie z IXX w., obok grobowiec płk Ignacego Kruszewskiego,
- Cmentarz protestancki w Węglówce – grobowiec admirała Keitha Nelsona,
- Cmentarz żydowski we Frysztaku, najprawdopodobniej z XVII w.
Pamiątkami kultury po nieistniejącej, ruskiej grupie etnicznej Zamieszańców są cerkwie, obecnie użytkowane jako kościoły rzymskokatolickie:
- Bonarówka – drewniana cerkiew z XVII-XIX w.,
- Rzepnik – murowana cerkiew z 1912 r.,
- Oparówka – murowana cerkiew z 1912 r., obok drewniana dzwonnica z 1912 r.
- Czarnorzeki – murowana cerkiew z 1918 r.,
- Węglówka – murowana cerkiew z 1898 r.,
- Krasna – murowana cerkiew z 1917 r.
Zespoły pałacowe i dworskie wraz z parkami:
- Wiśniowa – zespół pałacowy XVI-XVIII w., wielokrotnie przebudowywany,
- Łęki Strzyżowskie – pałac z XIX w.,
- Godowa – pałac wybudowany ok. 1786 r., przebudowany w XX w.,
- Żyznów – pałac z pierwszej połowy XIX w.,
- Kobyle – dwór z lat dwudziestych XX w.,
- Łączki Jagiellońskie – dwór z początku XX w.,
- Kombornia – zespół dworski z początku XVIII w.,
- Bratkówka – zespół dworski z XIX w.
Najciekawsze ze względów turystycznych obiekty to:
- ruiny zamku Kamieniec na pograniczu Odrzykonia i Korczyny; początki warowni sięgają XIV w.; wewnątrz Muzeum Zamkowe;
- zespół schronu kolejowego w Stępinie i Cieszynie z okresu II wojny światowej, stanowiący część Stanowiska Dowodzenia „Obszar Południe”; możliwość zwiedzania wnętrz; informacje www.frysztak.pl